on various things, digital this and information that

[ปรับปรุง 12:46: เพิ่ม Greenstone และลิงก์ libraryhub.in.th ขอบคุณ @markpeak]

[ปรับปรุง 2009.07.17: แก้ไขข้อมูลเกี่ยวกับระบบบรรณารักษ์ที่คลาดเคลื่อน ขอบคุณ อ.บุญเลิศ]

สี่ห้าวันที่ผ่านมา บุกตะลุยเก็บข้อมูลเกี่ยวกับห้องสมุดและระบบสารสนเทศดิจิทัลให้ :=3

ไม่ได้เน้นไปที่พวก Library 2.0 มากนัก อยากรู้เรื่องระบบข้างใต้เพิ่มเติมมากกว่า การประยุกต์ข้างบนคิดว่าพอเข้าใจไอเดียบ้างแล้วส่วนหนึ่ง (ลองดู นำเสนอโดย @iteau และ @projectlib เกี่ยวกับเรื่องนี้และ TCDC Resource Center - @iteau เขียนควันหลงนิดนึง) เดี๋ยวลองเอามาประกอบกัน

เว็บ DegreeTutor แนะนำโอเพ่นซอร์ส ILS (integrated library system) 3 ตัว ได้แก่ Koha, Evergreen ILS, และ VuFind ทุกตัวทำงานกับ OPAC (open public access catalog) ได้หมด :

• Koha เป็น ILS ที่ติดตั้งง่าย มีหลายที่ในเมืองไทยใช้แล้ว เช่น ห้องสมุดดิจิทัลของ STKS (โชว์ในงาน LibCamp), ห้องสมุดวุฒิสภา, ม.อุบลก็กำลังเตรียมใช้, บล็อก STKS สวทช. เขียนถึงเยอะเหมือนกัน
• Evergreen ILS เขาว่าเป็นระบบ fault-tolerance เลยทีเดียว มั่นใจได้
• VuFind เป็น Library Resource Portal ที่มาครอบ ILS เพื่อขยายความสามารถของ OPAC ให้เป็น OPAC 2.0 [อ.บุญเลิศ] ยังอยู่ในช่วงพัฒนา (RC) อาจจะยังไม่เรียบร้อยนัก แต่มีความสามารถเยอะ ใช้ระบบค้นหาของ Apache Solr หายห่วง โครงการห้องสมุดดิจิทัลคิดดี กำลังเล็งว่าอาจจะเอามาเป็นหน้ากากครอบฐานข้อมูลย่อย ๆ ต่าง เพื่อให้ผู้ใช้ใช้งานง่ายขึ้น

เสริมจากความเห็นโดย อ.บุญเลิศ คือ ทั้ง Koha และ Evergreen นั้น เป็น ILS ที่มีความสามารถเทียบเท่ากับ ILS ที่ขายกัน ระดับ VTLS, InnoPAC/Millenium ILS, และ Horizon/SirsiDynix

ส่วน ILS รุ่นเล็กลงไป คือ OpenBiblio และ PHPMyLibrary

งานหลักอันนึงของห้องสมุดก็คือ การทำ catalog หนังสือ หรือป้อนข้อมูลหนังสือเข้าไปในระบบ เพื่อให้สืบค้นและยืมคืนได้ ซึ่งก็ใช้แรงงานไม่น้อย ถ้ามีเครื่องทุ่นแรงก็คงจะดี นึกไอเดียประมาณ CDDB หรือ freeDB.org ที่เราเสียบซีดีเพลงเข้าเครื่อง แล้วโปรแกรมเล่นเพลงก็จะไปค้นฐานข้อมูลที่คนอื่นเขาใส่ข้อมูลชื่อเพลงชื่อนักร้องไว้เราแล้ว เราไม่ต้องใส่เองหมด เว้นว่าหาไม่เจอ เราก็ใส่เข้าไปหน่อย แล้วคนอื่นจะได้ใช้ด้วย เอาแบบนั้น สำหรับเมตาดาต้าหนังสือ ก็จะได้ ‡biblios.net โครงการเพิ่งเริ่มได้ไม่นาน แต่ดูดีทีเดียว มาจาก LibLime ผู้ร่วมพัฒนา Koha

นอกจากสารสนเทศที่เป็นหนังสือเล่มแล้ว ก็ยังมีเอกสารที่ไม่ใช่หนังสือ ซึงตอนนี้ก็เป็นดิจิทัลได้จำนวนมากแล้ว วิธีหนึ่งที่นิยมและมีประสิทธิภาพก็คือ self-archiving คือเก็บของใครของมัน ใครผลิตคนนั้นก็เก็บ เป็น institutional repository แต่แชร์ข้อมูลค้นหากันได้ ระบบจัดเก็บสารสนเทศองค์กรที่เป็นโอเพ่นซอร์สและใช้โปรโตคอล OAI-PMH สำหรับแลกเปลี่ยนเมตาดาต้าเพื่อการค้นหา มีสองตัว :

• DSpace เมืองไทยมีใช้หลายที่ เช่น คลังปัญญาจุฬาฯ โดย สถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ห้องสมุดดิจิทัลคิดดี โดย เอไอที, สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ มศว., NSTDA Knowledge Repository (สวทช.) โดย ศูนย์บริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
• EPrints เมืองไทยเท่าที่ทราบ ไม่มีใครใช้ ผมดูแล้วมันน่าจะลงง่ายกว่าแฮะ (จากประสบการณ์ส่วนตัว ระหว่าง UIMA กับ GATE พบว่า GATE ปวดหัวน้อยกว่า ผมเลยคิดว่า จะลอง EPrints ก่อนละกัน เหตุผลแถ ๆ :p)

@markpeak แนะนำอีกตัว (thx!) คือ Greenstone เท่าที่ค้น ๆ ดูคร่าว ๆ อันนี้ ไม่ได้เป็น institutional repository software เหมือนกับ DSpace หรือ EPrints เสียทีเดียว แต่เป็น digital library software (ดูจากบล็อกนี้ ผมเองก็ยังตอบไม่ได้ว่า แต่ละอย่างมันต่างกันชัด ๆ อย่างไร คิดว่ามันก็ทับ ๆ กันอยู่เยอะ แต่กรณีของ IR นี่ เรื่อง self-archiving น่าจะเป็นลักษณะสำคัญอันนึง) Greenstone นี่น่าสนใจมาก เขาบอกว่าสนับสนุนหลายภาษา มีภาษาไทยด้วย (ยังไม่ได้ค้นต่อว่าที่ว่า สนับสนุนภาษา เนี่ย แปลว่าอะไร) มี UNESCO หนุน โอเพ่นซอร์ส และสนับสนุนโปรโตคอล OAI-PMH ร่วมพัฒนาโดยมหาลัยที่สร้าง WEKA data mining workbench/toolkit ดูดีนะเนี่ย

open archives, collections, repositories, libraries พวกนี้ นอกจากจะเปิดให้ดูเฉย ๆ แล้ว ถ้าจะให้มีประโยชน์จริง ๆ มันก็ควรจะค้นหาได้แบบ programmable หน่อย หรืออย่างน้อยก็มีวิธีในการค้นหาเหมือน ๆ กันนิดนึง ผู้ใช้จะได้ไม่ต้องเรียนรู้เยอะ ก็เลยเป็นที่มาของมาตรฐานในการค้นหา รวมไปถึงการแลกเปลี่ยนเมตาดาต้าแบบอัตโนมัติด้วย

เอาง่ายที่สุด ก็น่าจะใช้ OpenSearch สืบค้นได้ (ถ้านึกไม่ออกว่า OpenSearch คืออะไร ตัวช่องค้นหาบนแถบเครื่องมือใน Internet Explorer 7+ และ Mozilla Firefox 3+ ต่างก็สืบค้นจากบริการที่เราระบุ ผ่าน OpenSearch ... อืม ยังไม่ชัด แต่ก็ดูใกล้ตัวหน่อยนึง) แล้วส่งผลลัพธ์ออกมาเป็น RSS/Atom รูปแบบข้อมูลยอดนิยม, ถ้ามี JSON ล่ะก็แจ๋ว ในแง่การเขียนโปรแกรมโดยเฉพาะฝั่ง browser-side

ชุดต่อมา มาจากกลุ่ม Open Archives Initiative มีตัวชูโรงคือ OAI-PMH ที่พูดถึงก่อนหน้านี้ เอาไว้แลกเปลี่ยนเมตาดาต้า :

• OAI Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH)
• OAI Object Reuse and Exchange (OAI-ORE)

สำหรับการสืบค้นสารสนเทศ ดูมาตรฐาน Z39.50 (ISO 23950: Information Retrieval (Z39.50): Application Service Definition and Protocol Specification) และ SRU (Search/Retrieve via URL) คู่กับ CQL (Contextual Query Language). ‡biblios.net ที่พูดถึงก่อนหน้านี้ รองรับ SRU/CQL ด้วย

ข้อกำหนดเมตาดาต้าที่ได้รับนิยมนำไปปรับใช้มากที่สุดในเว็บนั้น คือ Dublin Core Metadata Initiative (DMCI) ซึ่งคนที่ใช้งานเอกสาร XML ต่าง ๆ อาจจะพอคุ้นเคย ใน namespace dc: ซึ่งถูกนำไปใช้กับรูปแบบเอกสาร XML หลายชนิด OAI เองก็ใช้ Dublin Core

ความเห็นเพิ่มเติมจาก อ.บุญเลิศ ขณะนี้ DCMI ก็ยอมรับแล้วว่า DC ไม่ใช่มาตรฐานเดียวที่ใช้ได้ มีการทำ Cross กับเมทาดาทาอื่นแล้ว ลองหาอ่านได้จาก DC conference ต่างๆ ได้ครับ

สำหรับรูปแบบข้อมูลผลลัพธ์จากการสืบค้นสารสนเทศอื่น ๆ ก็เช่น MARCXML ซึ่งพัฒนาต่อมาจากปู่ MARC มีช่องข้อมูลมากมาย เรียกได้ว่าครบถ้วน แต่ก็ซับซ้อนปวดหัว, ต่อมาจึงมี Metadata Object Description Schema (MODS) ซึ่งอยู่ระหว่างกลาง MARC กับ Dublin Core (ซึ่งมีช่องข้อมูลน้อยมาก ๆ ประมาณว่าใช้ได้กับงานอย่าง RSS Feed จะให้ใช้กับห้องสมุดก็ขาดตกไปหลายอย่าง) เรียกว่า MODS มีช่องข้อมูลที่จำเป็นต้องใช้บ่อย ๆ ในงานห้องสมุด ในขณะเดียวกันก็ไม่ซับซ้อนจนเกินไป, Metadata Authority Description Schema (MADS) เป็นมาตรฐานที่ออกมาใช้คู่กับ MODS

acronyms ที่พ่นออกมามากมายข้างบน เกินครึ่งกำหนดโดยห้องสมุดรัฐสภาสหรัฐ (Library of Congress) ที่เหลือก็โดยห้องสมุดของมหาวิทยาลัยหรือศูนย์วิจัยต่าง ๆ

ใครสนใจเรื่องพวกนี้ โดยเฉพาะที่ใช้โอเพ่นซอร์ส อัปเดตข่าวสารได้จากเว็บไซต์เหล่านี้ (แนะนำเพิ่มเติมได้)

• oss4lib - Open Source Systems for Libraries
• code4lib - coders for libraries, libraries for coders กลุ่มเป้าหมายจะเน้นนักพัฒนามากกว่า oss4lib
• บล็อก STKS - ภาษาไทย มีเรื่องการจัดการความรู้ เรื่องห้องสมุดดิจิทัลอยู่เรื่อย ๆ โดยเฉพาะซอฟต์แวร์ที่เป็นโอเพ่นซอร์ส
• LibraryHub - โดย @projectlib เรื่องห้องสมุดในแง่มุมต่าง ๆ (ไม่ได้เน้นเฉพาะเรื่องซอฟต์แวร์)

นอกจากเรื่อง digital repositories แล้วถ้ามีเรื่องการอนุรักษ์ preservation, digitization ควรดู TEI ไว้ด้วย Text Encoding Initiative เป็นชุดข้อแนะนำในการบันทึกข้อความมาอยู่ในระบบดิจิทัล พร้อม ๆ กับคำแนะนำในการบันทึกคำอธิบายข้อมูลต่าง ๆ (annotation) ด้วย การทำ archiving, preservation ในลักษณะนี้ ถือเป็นคีย์สำคัญสำหรับ สาขา ที่เรียกว่า digital humanities (มนุษยศาสตร์ดิจิทัล) ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นการใช้เครื่องมือดิจิทัลศึกษาเอกสาร (และบันทึกผลการวิเคราะห์ไปเป็น annotation อีกชั้น layer นึงบนเอกสาร)

เอ้อ ถ้าอยากทำ OCR มีทูลคิตโอเพ่นซอร์สชื่อ OCRopus ลองแล้ว ใช้ได้เลย มันเชื่อมชิ้นส่วนที่จำเป็นในงาน OCR เข้าด้วยกัน ทั้งส่วนแปลงไฟล์ฟอร์แมต หมุนรูป ทำ layout analysis ทำตัวแบบภาษา และการแปลงภาพเป็นตัวอักษร ตัว engine ที่ใช้แปลงภาพเป็นตัวอักษร ตอนนี้ใช้ tesseract อยู่ โอเพ่นซอร์สเช่นกัน ทั้งหมดนี้เขียนด้วย C แต่มี Python binding ถ้าต้องการ ชุด OCRopus และ tesseract นี้มี Google สนับสนุนการวิจัยและพัฒนา คาดว่าน่าจะเป็นตัวเดียวกับที่ใช้เป็นส่วนหนึ่งของระบบ Google Book Search ผมลองคอมไพล์แล้วรันเล่นดู เจ๋งดี ถ้าใช้ tesseract เฉย ๆ ผลลัพธ์จะเป็น plain text แต่ถ้าใช้ OCRopus tool chain มันได้มาเป็น HTML เลย (hOCR microformat) ซึ่งแปลว่าเราจะได้ layout และ style มาด้วย ตัวหนา ตัวเอียง มาหมด

แสกนเข้ามาแล้ว มันก็ต้องมีที่ผิดบ้างแหละ มากน้อยแล้วแต่ จะช่วยกันแก้ไขได้ยังไง ? ลองดูตัวแบบจากโครงการ Distribute Proofreaders (DP) (แนะนำโดย @thai101 ขอบคุณมาก ๆ ครับ) ซึ่งเป็นการเปิดให้อาสาสมัครบนอินเทอร์เน็ตมาช่วยกันพิสูจน์อักษร แก้ตัวสะกดผิด โดยโครงการนี้เจาะจงไปที่การแสกนหนังสือที่ไม่มีหรือพ้นการคุ้มครองลิขสิทธิ์ไปแล้ว (เป็นสมบัติสาธารณะหรืออยู่ใน Public Domain) พิสูจน์อักษร แล้วก็ส่งต่อหนังสือที่เสร็จสมบูรณ์แล้ว ให้กับ Project Gutenberg ต่อไป ตัวแบบของ DP นี้อาจจะเอามาปรับใช้กับโครงการอื่น ๆ ก็ได้

ทั้งหมดที่กล่าวนี้ จะเห็นว่าในส่วนของมาตรฐานก็เป็นมาตรฐานเปิด ส่วนซอฟต์แวร์ก็มีทางเลือกที่เป็นโอเพ่นซอร์ส แรงงานหรือก็มีคนยินดีร่วมเป็นอาสาสมัคร (ถ้าระบบมันไม่ใช้ยากเกินจนท้อไปเสียก่อน) อนาคตดูดีทีเดียว วงการห้องสมุด

งงกันมาพอสมควรแล้ว โพสต์นี้ไม่ได้ช่วยให้ใครเข้าใจอะไรขึ้นมาได้แน่ ผมเองก็ไม่เข้าใจ แต่มันพอจะทำให้เห็นความเชื่อมโยง อย่างน้อยก็ของตัวย่อมหาศาลที่จะบุกรุกเข้ามาในชีวิตคุณ ถ้าอยากจะเข้าไปสนุกในสนามห้องสมุดิจิทัล โปรดสังเกตว่าผมใช้คำว่า เข้าไป ไม่ใช่ เข้ามา เพราะผมเองก็ยังไม่ได้อยู่ในสนามนั้น :p ถ้าพัฒนาโปรแกรมอินเทอร์เน็ตได้ สนใจงานพวกนี้ อาจจะเฉี่ยวไปเฉี่ยวมาหน่อย ลองดู Jobs @Opendream

ถ้าอยากอ่านอีก โดดไป ProjectLib LibraryHub เลย หรือแจม LibCamp (ภาพงาน) ที่เดี๋ยวจะมีอีก ผมไม่รับผิดชอบแล้ว! มึน!

อยากมึนหนัก? เผ่นไปบล็อก iTeau โลด จริง ๆ ก็อาจจะไม่มึนนะ เขาเขียนอธิบายดีน่ะ ยกจอก :)

follow @projectlib @iteau @markpeak @kengggg และ @klaikong

อยากมีร้านสำหรับนั่งอ่านหนังสือ

technorati tags: digital library, open archive, Opendream, digitization, metadata, open source, free software, standards

jibjib - a tiny Twitter client for your Java ME phone

Developed in open-source fashion by @sugree (93,216 tweets so far, as of 2008.01.13), jibjib^* is a Twitter client designed for Twitter-addicted on-the-road.

50 KB in size, easily fits in any Java ME (J2ME) phone (CLDC 1.0 and MIDP 1.0 minimum), and still loaded with handy features like quick reply, url-friendly smart retweet, custom/auto word list for quick insertion (like @having or #gaza), and able to open url in a tweet directly. Another plus, small bandwidth consumption, via birdnest proxy (5-6 KB for 20-entries timeline).

And, good news, it's free software! (free as in free beer and in free speech) You can download either stable or beta version at no cost.

#jibjib - Java ME Twitter client - http://jibjib.org/

^*jibjib (จิ๊บจิ๊บ) - Thai for “tweet”, also means “small, easy matters”, and the best of all, it starts with ‘j’ ... hey, it's Java application, don't you forget? :p

technorati tags: jibjib, j2me, Java ME, Twitter mobile

experimental jibjib

jibjib จิ๊บจิ๊บ เป็นโปรแกรมทวิตเตอร์บนมือถือ Java ME พัฒนาโดย @sugree

เมื่อวานและวันนี้ ลองแก้ ๆ โค้ดเล่นเองดู อยากจได้นั่นได้นี่ แต่เกรงใจสุกรี ไม่อยากขอเยอะ :p ก็ลองทำเองดู มั่ว ๆ

ส่งแพตช์ไปครั้งแรกแบบไม่เคยลองคอมไพล์ วันนี้มาลองคอมไพล์ดู เอ้อ ไม่ผ่านจริง ๆ :p กว่าจะ build ได้ต้องลงเครื่องมือเพิ่มนิดหน่อย คือ ant-google, J2ME Polish, และ Antenna ไล่ดูเอาจากแฟ้ม build.xml ไดเรกทอรีอะไรต่าง ๆ ก็ ln -s เลียนแบบใน build.xml เอาเลย ง่ายดี จะได้ไม่ต้องตั้งใหม่

ที่อยากได้คือ:

1. แก้บั๊ก retweet ข้อความที่พอรวมกับ "rt @xxx: " แล้วยาวเกิน 140 ตัวอักษร (ก่อนหน้านี้ ใช้วิธีเพิ่มขนาดช่องข้อความเป็น 160 ตัวอักษร แก้ขัดไปก่อน)
2. ใช้ปุ่มตัวเลขเป็นปุ่มลัดต่าง ๆ ได้ เช่น 2 = tweet, 4 = reply, 5 = retweet, * = favorite
3. ความสามารถ 'ย่อ' ข้อความให้สั้นลงหน่อย

สุดท้ายแล้ว (2) ไม่เวิร์ก เพราะ keyPressed() มันใช้ได้เฉพาะ Canvas subclass, ตัว jibjib ใช้ Form สำหรับหน้าอ่านทวีต, List สำหรับหน้าดูรายการทวีต - ถ้าอยากได้ ต้องใช้ Polish GUI .. ซึ่งมันจะทำให้ jibjib อ้วนขึ้น จาก 52K ไปเป็น 104K ทันที = สองเท่า! ก็เลย เอาไว้ก่อนละกัน เดี๋ยวหาทางดี ๆ ก่อน

(1) นี่ทำงานได้ตามที่อยากได้ ส่วน (3) ก็พอไหว แต่ก็ไม่รู้ว่ามันจะมีปัญหาในการใช้งานจริงไหม จะไปย่ออะไรที่ไม่น่าย่อรึเปล่า

แถมเพิ่มมาคือ ตรงหัวเรื่อง title ของแต่ละหน้าจอ แทนที่จะเป็นคำว่า jibjib ไปตลอด ก็ให้หัวเรื่องมันสื่อถึงหน้าปัจจุบันหน่อย เช่นถ้ากำลังแสดง Friends Timeline อยู่ ก็จะขึ้นหัวว่า Friends

ลองทดสอบดูครับ

ตอนคอมไพล์/บิวด์ ใช้ ant compile ตามด้วย ant polish ตัวหลังนี้มันจะช่วยสร้างแฟ้ม jad และ jar สำหรับมือถือสเป็กต่าง ๆ ให้อัตโนมัติ มี preprocessor ให้ใช้ได้ด้วย เพื่อความสะดวกในการจะเรียกใช้บางฟังก์ชั่นที่มีเฉพาะในโทรศัพท์บางรุ่น

ตอนจะทดสอบในเครื่องคอมด้วยอีมูเลเตอร์ ต้องไปแก้แฟ้ม jad นิดหน่อย ตรง MIDlet-Jar-URL เอาให้มันชี้ไปที่ไหนซักที่ ที่เราเอาแฟ้มไปวางอยู่ (ถ้าไม่แก้ มันจะไปเรียกจาก jibjib.googlecode.com)

ทดสอบด้วยอีมูเลเตอร์ ใช้คำสั่ง j2mewtk/bin/emulator -Xdescriptor:dist/ชื่อแฟ้ม.jad

ส่งแพตช์เข้า issue tracker ไปแล้ว

build มาให้ทดลองใช้ชั่วคราวครับ ระหว่างรอ @sugree ตรวจโค้ดแพตช์

• MIDP 2.0 / CLDC 1.0 jad | jar
• MIDP 2.0 / CLDC 1.1 jad | jar
• MIDP 2.1 / CLDC 1.1 jad | jar

ย้ำว่านี่เป็นรุ่นทดลอง-ทดสอบนะครับ ตัวโปรแกรมรุ่นอย่างเป็นทางการอยู่ที่เว็บสุกรี sugree.com/project/jibjib

มีซอร์สโค้ดให้ดูให้แก้ได้ เราก็มีโอกาสได้ลงมือเอง ถ้าอยากทำ/ต้องทำ

technorati tags: jibjib, Twitter, Java

Fund raise for APC 2008

APC 2008 (Associated Programming Contest 2008) เป็นการแข่งขันเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ภาษา C/C++ ออนไลน์ ลักษณะประมาณ Google Code Jam หรือโจทย์คอมพิวเตอร์โอลิมปิก งานนี้น้อง ๆ ทีมงานเขาจัดกันเอง ไม่ได้มีสปอนเซอร์อะไร ทำไปเพราะใจรักล้วน ๆ ก็เลยไม่ได้มีของรางวัลอะไร

sugree, mk, kengggg และหลาย ๆ คนเลยคิดว่า น่าจะสนับสนุนน้อง ๆ เขาหน่อย เลยจะแจกเสื้อยืดสวย ๆ เป็นที่ระลึกความภูมิใจ ให้กับ 50 คนแรก (ดูประกาศที่ Blognone)

ทีนี้จะหาเงินจากไหนดี เราก็ลงขันกันละกัน คนละนิดละหน่อย

ใครอยากช่วย ก็ลงขันกันทาง Chipin ได้ครับ เท่าไหนก็ได้ (หรือจะช่วยบอกต่อก็ได้ โดยกดที่ปุ่ม ‘Copy’ ข้างล่างนี้ แล้วลอกโค้ดไปแปะที่บล็อก/เว็บบอร์ด)

ไอเดียหลักของเรื่องนี้ น่าจะอยู่ที่ช่วยกันสร้างชุมชนเล็ก ๆ ต่าง ๆ ให้เกิดขึ้นครับ เพื่อวันหนึ่งชุมชนเหล่านี้ก็จะได้โต ไปช่วยเหลือชุมชนอื่น ๆ ได้อีก

technorati tags: contribution, community building, fund raising

Two Bits (book)

หนังสือ Two Bits: The Cultural Significance of Free Software โดย Christopher M. Kelty อาจารย์มานุษยวิทยาที่มหาวิทยาลัยไรซ์

อ่านฟรี (PDF - ครีเอทีฟคอมมอนส์ by-nc-sa)

คำบรรยายสรรพคุณ จากใบปลิว:

Drawing on ethnographic research that took him from an Internet healthcare start-up company in Boston to media labs in Berlin to young entrepreneurs in Bangalore, Kelty describes the technologies and the moral vision that bind together hackers, geeks, lawyers, and other Free Software advocates. In each case, he shows how their practices and way of life include not only the sharing of software source code but also ways of conceptualizing openness, writing copyright licenses, coordinating collaboration, and proselytizing. By exploring in detail how these practices came together as the Free Software movement from the 1970s to the 1990s, Kelty also considers how it is possible to understand the new movements emerging from Free Software: projects such as Creative Commons, a nonprofit organization that creates copyright licenses, and Connexions, a project to create an online scholarly textbook commons.

[ ผ่าน anthropologi.info ]

technorati tags: Two Bits, free software, book

Read Windows Help on Ubuntu/Linux

ใช้ลีนุกซ์ เกิดจำเป็นต้องอ่านเอกสารในรูปแบบ CHM (Microsoft Compiled HTML Help) ขึ้นมาจะทำไง ?

สำหรับคนใช้ GNOME เรามี GnoCHM ครับ
(ส่วนพลพรรค KDE ลอง KchmViewer ดู – เหมือนอินเทอร์เฟซในการค้นหาจะสะดวกกว่าแฮะ)

บน Ubuntu ติดตั้ง GnoCHM ง่าย ๆ :

sudo apt-get install gnochm

หน้าตาเป็นงี้ (เปิดดู Rails CHM Documentation)

หรือใครสะดวกเป็น PDF กว่า เช่นจะเอาไปพิมพ์ลงกระดาษ ลอง chm2pdf ลงง่าย ๆ เช่นกัน :

sudo apt-get install chm2pdf

ทุกอย่างทำได้ (บางทีก็เหนื่อยหน่อย) ด้วยซอฟต์แวร์เสรี

technorati tags: GnoCHM, Ubuntu, CHM

How to install Tahoma font, Ubuntu Studio theme and preload in Ubuntu (+ OpenSolaris 2008.05 debut)

from Ubuntu Forums - HOWTO: Tahoma Font in Breezy by Casey

ถึงจะใช้โอเพนซอร์ส บางทีเราก็จำเป็นต้อง/ถูกบังคับให้ใช้ฟอนต์ที่ไม่ใช่ซอฟต์แวร์เสรี
เช่น รายงานความคืบหน้าการวิจัยของเนคเทค ที่แม้จะระบุให้ใช้ OpenDocument Text (มาตรฐานเปิด-เยี่ยม) แต่ในขณะเดียวกันก็ระบุว่าให้ใช้ฟอนต์ Tahoma (เฉพาะระบบของไมโครซอฟท์-เฮ้ย)

วิธีติดตั้งฟอนต์ Tahoma บน Ubuntu (กนู/ลีนุกซ์ดิสโทรอื่น ๆ ก็ปรับ ๆ เอานะครับ)

1. ลงแพคเกจ msttcorefonts ก่อน :
   sudo apt-get install msttcorefonts
2. ดาวน์โหลดฟอนต์ Tahoma จาก http://download.microsoft.com/download/ie6sp1/finrel/6_sp1/W98NT42KMeXP/EN-US/IELPKTH.CAB :
   wget http://download.microsoft.com/download/ie6sp1/finrel/6_sp1/W98NT42KMeXP/EN-US/IELPKTH.CAB
3. แตกแฟ้ม IELPKTH.CAB ออกมา, ในที่นี้เราจะใส่ไว้โฟลเดอร์ชั่วคราว tahomafont :
   cabextract -d tahomafont IELPKTH.CAB
4. คัดลอกแฟ้มฟอนต์ทั้งหมดไปที่โฟลเดอร์ฟอนต์ msttcorefonts ของ Ubuntu :
   sudo cp tahomafont/*.ttf /usr/share/fonts/truetype/msttcorefonts/
5. ลบโฟลเดอร์ชั่วคราว tahomafont เมื่อสักครู่นั้นทิ้ง :
   rm -rf tahomafont

เสร็จ

เกร็ด: น่าสนใจว่าแพคเกจ IELPKTH.CAB นี้ มันคือ Thai Language Pack ของ Internet Explorer ซึ่งนอกจากฟอนต์แล้ว ยังมีผังแป้นพิมพ์ไทย และรหัสอักขระไทย (CP 874) ด้วย

---

แถม : ลงธีมของ Ubuntu Studio บน Ubuntu ปกติ (เห็นใน twitter)

ถ้าจะเอาทั้งชุดเลย (รวมหน้าจอล็อกอิน, โปรแกรมเสริมบน desktop) :
sudo apt-get install ubuntustudio-look

ถ้าจะเอาแค่ธีม ไอคอน พื้นหลัง :
sudo apt-get install ubuntustudio-theme ubuntustudio-icon-theme ubuntustudio-wallpapers

ลงแล้วสวยดี แต่กับบางโปรแกรมใช้แล้วจะมองไม่ค่อยเห็น ปวดตาหน่อย ๆ เช่น Firefox 3 นี่ จะมีปัญหาเรื่องสีกับตรงช่องที่อยู่ address bar คือสีที่ไฟร์ฟ็อกซ์ใช้สำหรับลิงก์ มันเป็นสีเขียว แล้วสีของพื้นหลังของ widget ใน Ubuntu Studio นี่มันเป็นสีเทาดำ มันเลยอ่านยากมาก ไม่ดีเท่าไหร่ หรืออย่างเวลาทำไฮไลท์ข้อความในช่องที่อยู่ มันก็ไม่เปลี่ยนสีพื้นหลัง เปลี่ยนแต่สีอักษร ดูยากไปนิดนึง โปรแกรมอื่นไม่เป็นนะ เป็นแต่กับไฟร์ฟ็อกซ์นี่แหละ เข้าว่าเป็นเพราะไม่ได้เป็น GTK+

---

แถม 2 (ใจดี) : OpenSolaris 2008.05 ออกแล้ว (ข่าวที่ OSNews) เป็นดิสโทรอีกดิสโทรหนึ่งของ OpenSolaris (เอ่อ ชื่อดันเหมือนกันอีก คือนอกจาก OpenSolaris ที่เป็นดิสโทรแล้วเนี่ย ยังมีคนเอาซอร์สโค้ดจาก OpenSolaris.org ไปทำดิสโทรอื่น ๆ อีก เช่น Nexenta) มี Live CD ด้วย

ดิสโทร OpenSolaris นี้ ใช้ตัวจัดการแพกเกจตัวใหม่ที่ชื่อว่า Image Packaging System (IPS) ซึ่งเจ้า IPS นี่ ใช้ประโยชน์จากระบบแฟ้ม ZFS เช่นการทำ rollback กรณี โอ๊ะ ติดตั้งแพกเกจใหม่เข้าไปแล้วเจ๊ง จะย้อนกลับ ก็ใช้ความสามารถของ ZFS ทำ (ดิสโทรอย่าง Nexenta นั้นใช้ apt ซึ่งผู้ใช้ลีนุกซ์ค่าย Debian, Ubuntu จะคุ้นเคยกว่า)

รีวิวค่อนข้างดี แต่ก็ยังมีจุดต้องปรับปรุงเช่นเรื่องการแชร์แฟ้มกับ Samba ที่ยุ่งยากเกินไป ในรีวิวนั้นมีภาพจับหน้าจอให้ดูหลายรูป ดูในรูปคล้าย Linux Desktop ทั่วไปมาก เพราะใช้ GNOME 2.22 เหมือน ๆ กัน (ในภาพนั้นใช้ธีม Nimbus แบบเดียวกับที่มีใน Java 6 Update 10)

ถ้าไม่อยากดาวน์โหลด หรืออยากได้แผ่นมาเก็บ สั่งได้นะครับ ฟรี ค่าส่งก็ไม่คิด ผมสั่งไปแล้ว อยากรู้ว่าจะสวยเหมือนโลโก้รึเปล่า :D

---

แถม 3 (ชิงร้อยชิงล้าน) : ในลีนุกซ์ เราสามารถเร่งความเร็วการโหลดโปรแกรมที่เราใช้บ่อย ๆ ได้โดยใช้โปรแกรม preload โปรแกรมนี้มันจะคอยดูพฤติกรรมการใช้งานโปรแกรมของเรา และก็ไปโหลดบางส่วนของโปรแกรมที่เราใช้บ่อย ๆ ขึ้นมารอไว้ในหน่วยความจำล่วงหน้า (เรียกอีกอย่างก็คือ โกง น่ะ) วิธีพวกนี้เราเรียกว่า pre-fetching ใน Windows XP ก็มี

วิธีติดตั้ง preload บน Ubuntu :
sudo apt-get install preload
แค่นั้นเลย แล้วมันก็จะทำงานอัตโนมัติอยู่หลังฉาก

ถ้าอยากดูว่ามันทำอะไรอยู่ ก็ :
sudo tail -f /var/log/preload.log
หรือถ้าอยากดูละเอียด ๆ เป็นรายแฟ้มเลย ก็ :
sudo less /var/lib/preload/preload.state

ที่มา : Linux Journal ฉบับล่าสุด (ล่าสุดที่เมืองไทยใน Bookazine นะ ไม่รู้ล่าสุดแค่ไหน), LifeHacker, และ Techthrob.com (อันหลังสุดนี่ละเอียดมาก มีวิธีการตั้งค่าโดยละเอียดด้วย)

technorati tags: Ubuntu, Tahoma, howto, font, theme, OpenSolaris,

TYPO3 user groups in Thailand

TYPO3 เป็น CMS framework ที่มีความสามารถสูงตัวหนึ่ง เขียนด้วย PHP และเป็นซอฟต์แวร์เสรี (GNU GPL) TYPO3 ได้รับความนิยมอย่างมากในวงการออกแบบเว็บ เพราะใช้ระบบเท็มเพลตที่มีความสามารถสูงและง่ายต่อการปรับแต่ง (บางคนก็บอกว่า flexible เกินจนซับซ้อน, too many levels of abstraction) และใช้งานได้ง่ายผ่าน TypoScript

ที่ผ่านมา ตัว TYPO3 เองไม่ค่อยดังเท่าไหร่ในบ้านเรา อย่างน้อยก็สำหรับกลุ่มคนทำเว็บที่มาจากสายโปรแกรมเมอร์ แต่วันนี้มีชุมขนผู้ใช้แล้วครับ:
http://forum.t3net.in.th/

FLOW3 จะเป็นตัวขับเคลื่อนหลักของ TYPO3 รุ่นหน้า รุ่น 5.0 โดย FLOW3 นี้ จะไม่ได้เป็นแค่ CMS framework แล้ว แต่จะเป็น application framework กันเลยทีเดียว. Domain-Driven Design, Dependency Injection และ Aspect-Oriented Programming เหล่านี้คือแนวคิดที่ใช้ออกแบบและสร้าง FLOW3

From my post on TYPO3 almost three years ago, with a feeling like it's very quiet form TYPO3 in Thailand then (and even now, comparing to WordPress, Drupal or other CMSs) now a response (well, now quite 'now', it's a month ago), from jn:

Update March 2008

Now things are starting to move in Thailand. We have TYPO3 user groups in Bangkok, Phuket (South) and Chiang Mai (North)

We also have a Bangkok based TUGTH forum, please visit here:
http://forum.t3net.in.th/

Growing community... it seems, congratulations! ;)

technorati tags: TYPO3, Typo, CMS, Thailand

Firefox 3.0pre Thai

Following its cousin Thai langpack, Firefox 3.0pre localized build for Thai is out now! Thanks all House 2.0 and Thai L10n people [vdo clip @ duocore.tv].

ผลลัพธ์จากงานเย็นทั่วหล้ามหาสงกรานต์ Firefox Thai L10n sprint @ House 2.0 [ดูคลิป ที่ duocore.tv] มาแล้ว

ไฟร์ฟ็อกซ์ 3.0pre ภาษาไทย (รุ่นทดสอบ) ลองวันนี้ ทั้งบน GNU/Linux, Mac OS X และ Windows XP ดิจิทัลดาวน์โหลด (ทุกค่าย)

งานนี้ pittaya เจ้าหนุ่มพลังบิวด์ ซัดไปหลาย build :P

ไม่ชอบใจ พบที่ผิด แจ้งที่ หน้าร้องเรียน

updated 2008.04.18: pittaya's on Firefox 3 Thai Localized Build เล่าแบบละเอียด ๆ

technorati tags: alpha, Thai, Firefox

more eyeballs are always welcome!

(Thai Firefox L10n sprint)

เนื่องจากหลุดจากสถานะวุ้นเละ ๆ แล้ว ทีมงานเลยอยากให้ทุกคนช่วยกันดูหน่อย หาที่มันประหลาด ๆ แล้วแจ้งมากันครับ หรือจะมาช่วยกันแปลก็ได้

ดาวน์โหลด language pack ไปลอง (ติดตั้งเหมือนปลั๊กอินทั่วไป):
http://code.google.com/p/thai-l10n/downloads/list

แสดงความคิดเห็น/แจ้งข้อผิดพลาด (เมลกลุ่ม - สมัครก่อนถึงส่งได้):
thai-l10n (at) googlegroups.com

ขอบคุณครับ

“Given enough eyeballs, all bugs are shallow.”

technorati tags: Firefox, test, Thai

early Thai Minefield

(Thai Firefox L10n sprint)

บน Mac OS X^* (โดย pittaya) — build แรกของ sprint นี้ ... ซึ่งมีแต่แมค! (มี Ubuntu สองเครื่องเป็นชนกลุ่มน้อย):

บน GNU/Linux (Ubuntu 8.04 Beta):

บน Windows XP (ลูกเมียน้อยมุมห้อง เพิ่งยกมาในวันที่สอง ด้วยความจำเป็น):

update 2008.04.14: เพิ่มภาพหน้าจอบน Windows XP

technorati tags: Firefox, Thai, localization

WordPress authentication plugin for DokuWiki (updated)

dw-wordpress-auth is an authentication plugin for DokuWiki. It let DokuWiki uses WordPress authentication instead of its own. This brings more integration in your DW+WP site.

This 1.2.3 version (2008-04-04) works with DokuWiki rc2008-03-31 and Wordpress 2.5

Made for Creative Commons Thailand wiki.

dw-wordpress-auth เป็นปลั๊กอินระบบล็อกอินของ DokuWiki โดยมันจะทำให้ DokuWiki ใช้ระบบล็อกอินของ WordPress แทน ทำให้ระบบล็อกอินเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันมากขึ้น สำหรับเว็บไซต์ที่ใช้ DokuWiki และ WordPress

รุ่น 1.2.3 (4 เม.ย. 2550) นี้ สำหรับใช้กับ DokuWiki rc2008-03-31 และ Wordpress 2.5

ทำสำหรับใช้กับ วิกิครีเอทีฟคอมมอนส์ไทย

Download/ดาวน์โหลด: dw-wordpress-auth-1.2.3.tgz

For other versions/รุ่นอื่น ๆ: http://arthit.googlepages.com/bazaar

---

Version History

1.2.3 (04/04/2008)

• Fix magic quotes double-kill bug, by checking MAGIC_QUOTES_STRIPPED flag. Code by Jan Wessely http://jawe.net/files/dokuwiki_wordpress/wordpress.class.phps
• Modify DW's html_login() in inc/html.php to make DW's login form send login data to WP's wp-login.php instead (modified html.php is included, copy it to inc/). If you want the original form back, just remove the code block between "START dw-wordpress-auth plugin" and "END dw-wordpress-auth plugin". Then uncommented the following original code block.

1.2.2 (03/04/2008)

• Modified to make it works with WP 2.5 and DW rc2008-03-31.
• Updated code to use WP's get_currentuserinfo(), instead of deprecated wp_get_cookie_login(), as suggested by Jan Wessely http://jawe.net/2008/04/01/wordpress-upgrade/
• Modify DW's default template's main.php to make its login button points to WP's login screen instead (modified main.php is included, copy it to lib/tpl/default/). If you want the original login button back, just remove the code block between "START dw-wordpress-auth plugin" and "END dw-wordpress-auth plugin". Then uncommented the original code line: tpl_button('login')

1.2.1 (06/11/2007)

• Modified to make it works with WP 2.3.0 and DW 2007-06-26b.
• Update code to use WP's do_action_ref_array, instead of do_action.
• Swap the order to of user logged in status checking. Check for WP's cookie first, then check for DW's login form. Also if the WP's cookie is ok, don't bother checking for DW's login.
• Remove RoleID from 'addUser' query (don't know it was for, but it doesn't match the number of values to be inserted)
• Disabled unrecommended queries related to add/updateUser, DW will handle this smartly by hidding related buttons from its web interface as well (cool).

1.2 (10/10/2006)

• Original version made by Mark Cunningham. For more info, see http://thedeadone.net/software/getting-dokuwiki-to-use-wordpress-authentication/.

---

Any issue should be reported to art # siit.net. Thank you :)

updated 2008.04.04 19:20 ICT: correct typo “use WP's wp_get_cookie_login(), instead of get_currentuserinfo()” to “use WP's get_currentuserinfo(), instead of deprecated wp_get_cookie_login()”. Thanks Jan Wessely :)

technorati tags: DokuWiki, WordPress, authentication, plugin

talking BugAThon Thailand, seeing Firefox Thai Official Localization plan

[Mozilla BugAThon Thailand report in English]

molecularck รายงานสรุป BugAThon Thailand (ไม่ใช่ Bangkok เพราะจับได้ว่าพี่เทพก็ออนไลน์ดูอยู่ด้วย จากคอมเมนท์ในบั๊กเรื่องฟอนต์) เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมาเอาไว้อย่างละเอียด พร้อมรูปถ่ายบรรยากาศ (ลงใน Blognone ด้วย)

เรื่องบั๊กต่าง ๆ ที่ปิดไปแล้วบ้าง หรือได้ข้อสรุปแล้วบ้าง หรือที่เปิดใหม่นิดหน่อย อ่านได้จากในรายงานเลยครับ คุณ molecularck เก็บไว้หมดแล้ว ผมขอเล่าบรรยากาศทั่ว ๆ ไปละกัน

งานนี้มี นิตยสาร OpenSource2day และรายการ แบไต๋ไฮเทค มาร่วมด้วย (เสียดายที่พวกเราไม่ได้คุยกันซักเท่าไหร่ เพราะทุกคนก้มหน้าก้มตาทดสอบและคุยเรื่องบั๊กกันอยู่) ยังไงก็ขอขอบคุณมาก ๆ ที่ให้ความสนใจการรวมตัวของชุมชนผู้ใช้เล็ก ๆ อย่างนี้ครับ

พวกเราวันนั้นรวม ๆ กันแล้ว ประมาณ 12-13 คน (มีใครบ้าง ไปดูในรายงานของ molecularck เองนะ) บรรยากาศก็เรื่อย ๆ เป็นกันเอง อาจจะเพราะคุ้นหน้าคุ้นตากันมาก่อนบ้างแล้ว จากงาน BarCamp Bangkok เมื่อไม่กี่เดือนก่อน ตอนแรก ๆ อาจจะเนือยกันไปหน่อย แบบว่าไม่รู้จะเริ่มยังไง แล้วก็ติดคุยทักทายกันอยู่ จนพี่กำธรออกปากเริ่ม งานก็เริ่มกัน พอเครื่องติด ก็เริ่มสนุก ตัวชูโรงของวันนั้นเห็นจะเป็น dtinth (dt.in.th) ที่แกะ preference แกะซอร์สโค้ด และสารพัด css, html ได้อย่างช่ำชอง แจกแจงบั๊กให้ฟัง จนพวกพี่ ๆ ตามกันแทบไม่ทัน (Bug 425915 นี่ก็มาจากน้องเขา) เห็นแล้วก็อดนึกไม่ได้ว่า เอ่อ.. ตอนอายุเท่าน้อง เราทำอะไรอยู่หว่า - -"

ก็ปิด ๆ ไล่กันไปเท่าที่ทำได้ คือไล่จนหมดที่มัน block (ขวางทาง) Bug 65896 (Thai support tracker bug เป็นบั๊กแม่ เอาไว้ตามบั๊กภาษาไทยทั้งหมด) โดยบางอันที่ไม่ได้ปิด ก็มีการพิจารณา severity (ความร้ายแรง) เสียใหม่

ระหว่างทำอยู่ theniw ก็เอาปลั๊กพ่วงมาเพิ่มให้อีกอัน แบตกำลังจะหมดพอดี thx thx

สรุปตอนนี้ บั๊กที่ยังเปิดอยู่คือ (แยกตามประเภท ใน [..] เป็น ความร้ายแรง):

Font Preferences ค่าตัวเลือกฟอนต์

• Bug 284265 [ปกติ] - ตั้งค่าเริ่มแรกของฟอนต์ไทย

Input Method การป้อนข้อมูล

• Bug 353776 [ปกติ] - การรองรับการดึงข้อความรอบ ๆ ตำแหน่งเคอร์เซอร์ เพื่อจะได้ทำการตรวจสอบลำดับการป้อน (input sequence checking) ได้
• Bug 425900 [เล็กน้อย] - ไม่ควรอนุญาตให้พิมพ์อักษรบนล่างที่ตอนต้นบรรทัด (บั๊กนี้จะถูกแก้ ถ้าบั๊ก 353776 ถูกแก้ - แต่ก็มีวิธีแก้โดยไม่ต้องมี sequence checking แบบเต็ม ๆ ก็ได้ คือเช็คแค่ตัวแรกไปเลย เป็นวิธีทื่อ ๆ)
• Bug 425915 [ขอเพิ่ม] [บั๊กใหม่] - ตัดคำสำหรับการเลือกข้อความและเลื่อนเคอร์เซอร์

Formatting การจัดหน้าตาเอกสาร

• Bug 156881 [ขอเพิ่ม] - ขีดเส้นใต้ไม่ควรทับอักษรล่าง พวก ฐฎฤ อุอู yqj (ต้องดูสเปค CSS text-decoration-mode ด้วย ว่ากำหนดเรื่องนี้ไว้รึเปล่า)

UI หน้าตาโปรแกรม

• Bug 157541 [เล็กน้อย] - ช่อง textfield สูงไม่พอแสดงผลอักษรบนล่างของตัวเขียนไทย
• Bug 425912 [ปกติ] [ไม่เกี่ยวกับภาษาไทย] [บั๊กใหม่] - dropdown list ของ Minimum font size แสดงเป็นช่องว่าง ๆ (และ ผอม ๆ ในลินุกซ์) ในตอนแรกที่ยังไม่ได้กำหนดค่าอะไรไว้

พวก [ขอเพิ่ม] นี่คือ มีก็ดี ไม่มีก็ไม่เป็นไรมาก; ส่วน [เล็กน้อย] คือ ถ้าไม่แก้มันก็ขัด ๆ แต่ก็พอใช้งานได้

จริง ๆ ในตอนแรก ทุกคนก็ไม่ได้จำกัดไว้ว่า จะต้องเป็น Mozilla อย่างเดียว แต่ทำไปทำมา ในวันนั้นก็ดูกันแต่เรื่อง Mozilla แล้วก็หมดเวลาพอดี (2 ทุ่มร้านเค้าจะปิดไฟ Earth Hour โลกร้อนอะไรนั่น) แต่ก็คิดว่าเป็นเรื่องที่ทุกคนอยากดันในช่วงนี้ด้วยล่ะ เอาให้มันทัน Firefox 3 ที่จะออกเดือนมิถุนายนนี้

ตอนท้าย ๆ มีคุณมะระ และชาว Ubuntu Club มาเยี่ยมเยียน แล้วก็มี ฮันท์+(น้องอะไรนะ) (Zickr) และ กล้า+ตาล (duocore) ตามมาด้วย (พวกนี้ไปข้าวสารกันต่อ เห็นจาก twitter ของ pittaya ซึ่งขานั้นเขาก็ไปด้วย)

หลังจากทำเรื่องบั๊กเสร็จกัน kengggg ก็เปิดคุยประเด็นเรื่อง จะทำยังไง ให้มี Official Localization ภาษาไทยให้ได้ ใน Firefox 3 นี้ — ซึ่งถ้าอยากให้ได้ตามนั้น ก็ต้องแปลแล้วส่งรีวิวให้ทันในช่วง RC1

เรื่องแปลนี้ มาร์ค ได้เริ่มไว้แล้วตอน Firefox 1.5 และ พี่สัมพันธ์ ก็ได้เอาไปทำเป็น Thai Firefox Community Edition แต่หลังจากนั้นก็ไม่ได้ทำต่อ

ระหว่างคุยกัน ก็เปิด ๆ ดูเอกสารเกี่ยวกับเรื่องการทำ Firefox localization และการจะได้เป็น official localization:

• Mozilla: Becoming an Official Localization
• Firefox 3: L10n Requirements

ซึ่งจากเอกสารเหล่านั้น งานที่ต้องทำนั้น รวมถึงสิ่งเหล่านี้ด้วย:

• ปิดบั๊กต่าง ๆ ที่เป็น showstopper สำหรับ official localization (ไม่แน่ใจว่ามีไหม?)
• งานแปล อันนี้แน่นอน (ใครสนใจร่วมแปล อยากรู้ว่าจะทำได้ยังไง ลองดู รายงานพิเศษ BN: ระดมพลนักแปล) โดย tracker bug สำหรับการแปลนี้คือ Bug 226420
• ทำหน้าเว็บไฟร์ฟ็อกซ์ สำหรับภาษไทย (เช่น หน้าเว็บแรก หน้า about หน้าแนะนำการปรับแต่ง)
• คัดเลือก ลิงก์ และ search plug-ins แบบไทย ๆ

ใครสนใจก็คุยกันครับ ส่งข้อความ tweet ไปหา kengggg ก็ได้ หรือผมก็ได้ (แต่โอกาสที่เก่งจะตอบ มีสูงกว่าผมเยอะครับ :P)

Bug 299423 เป็น tracker bug ที่เปิดเอาไว้สำหรับติดตามเรื่องการทำ Thai Official Localization นี้

ใครสนใจตามข่าวบั๊กไหน คลิกเข้าไปดูบั๊กนั้น แล้วเพิ่มอีเมลของคุณลงในช่อง cc ได้ครับ

ขอบคุณทุก ๆ คน และขอขอบคุณร้าน Coffee World สีลม สำหรับสถานที่ด้วยครับ (ขออภัยถ้าพวกเราเสียงดังเกินไปในบางครั้งครับ บางช็อตคุยกันตื่นเต้นไปหน่อย - -") ส่วนถ้าใครได้แวะไป อยากหาอะไรหนัก ๆ ใส่ท้องหน่อย แนะนำ พานินี่โบโลญญ่าไก่ นะครับ ไก่+ชีส+พริกหวาน อร่อยมาก ๆ ชิ้นเบ้อเร่อเลย

โพสต์ที่เกี่ยวข้อง: Call for Thai Firefox/Gecko BugAThon Day

technorati tags: BugAThon, Firefox, Thailand

Call for Thai Firefox/Gecko BugAThon Day

In brief, we'd like to have a BugAThon some weekend to come soon in Bangkok. To file Firefox bugs together (esp. Thai bugs), also learn on how to do it properly from others.

Sat 29 March, noon onwards @ Coffee Word, Silom
(not far away from BTS Saladang, opposite McDonald's, CP Tower / California Wow! fitness)

Free wifi available, with several power outlets. If you not fancy coffee, they also have softdrink like cola.

@ Facebook Event, Yahoo! Upcoming (thx, mk!)

วัน เวลา สถานที่

(ตั้งไว้ก่อน) เสาร์ 22 หรือ 29 มีนา แมค อัมรินทร์ เหมือนไวไฟที่นั่นจะไม่ฟรีแล้ว ลองหาที่ใหม่กัน ดูจาก FREE WiFi in Bangkok

เสาร์ 29 มีนานี้ เที่ยงเป็นต้นไป @ ร้านกาแฟ Coffee World สีลม
(ไม่ไกลจาก BTS ศาลาแดง, ตรงข้าม แมคโดนัลด์ ซีพีทาวเวอร์ / ฟิตเนส California Wow!)

มีอินเทอร์เน็ตไวไฟฟรี มีปลั๊กนิดหน่อย ถ้าไม่อยากกินกาแฟ ก็มีพวกน้ำอัดลมขาย (ถูกกว่ากาแฟอยู่เหมือนกัน :P)

กิจกรรม

เอาโน๊ตบุ๊คมา (Windows, GNU/Linux, Mac OS X, OpenSolaris, ...) แล้วก็ไล่ทดสอบบั๊กต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับภาษาไทย (ทั้งใน Bug 65896 – Thai support -- tracker bug และที่อื่น ๆ ที่หลงหูหลงตาไป) เพื่อที่จะดูว่า:

• มีอันไหนที่ตอนนี้ไม่เป็นปัญหาแล้วบ้าง จะได้ปิด ๆ มันไปซะ
• ที่แจ้งมาว่าเป็นปัญหาบน xxx แต่จริง ๆ บน yyy และ zzz ก็เป็นด้วย ก็จะได้แจ้งเพิ่มเติม
• ที่แจ้งมาแล้วปัญหามันซ้ำกัน หรือคล้ายกันมาก ๆ ก็จะได้รวมกันเป็นอันเดียว
• ทำ testcase ที่ชัดเจน สำหรับแต่ละบั๊ก
• ถ้าเป็นไปได้ ก็จัด dependency ของบั๊กไปด้วยเลย

วัตถุประสงค์

• ปิดรายงานบั๊กที่ไม่เป็นปัญหาแล้ว เพื่อทีมพัฒนาจะได้ทำงานได้ง่ายขึ้น
• แลกเปลี่ยนประสบการณ์และเทคนิควิธีในการแจ้งบั๊ก ทำ testcase และอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

ผู้ร่วมงาน

ผู้ใช้ไฟร์ฟ็อกซ์ที่สนใจทุกคน

ทำไมไม่ทำผ่านเน็ต ? (IRC, IM, Twitter, ...)

บั๊กภาษาไทยจำนวนมาก เป็นบั๊กเกี่ยวกับการแสดงผล การที่อยู่ในที่เดียวกันและสามารถดูจอไปด้วยกัน ชี้จุดที่เป็นปัญหาไปได้พร้อม ๆ กัน และให้คนอื่น ๆ ร่วมทดสอบบั๊กเดียวกันไปด้วยทันที ว่าเห็นเหมือนกันไหม น่าจะเร็วและสะดวกกว่า (แต่เมื่อได้ข้อสรุปสุดท้ายแล้ว ในตอนรายงานผล ก็ต้องส่ง ภาพจับหน้าจอ อยู่ดี)

เรื่องของเรื่อง คิดว่าแบบนี้มันได้โต้ตอบแบบถึงตัวกันดีด้วย แล้วหลังจากนี้ค่อยไปต่อกันทางเน็ต

ผู้จัดงาน

kengggg (อ๊ะ แน่นอน โยนกันหยั่งงี้นี่แหละ!) แต่จริง ๆ คงไม่มีอะไร ก็หิ้วโน๊ตบุ๊คไปเล่นกันเฉย ๆ เดี๋ยวเราเอาปลั๊กพ่วงไปให้ก้อด้ายยย :P

รายละเอียดเพิ่มเติม BugAThon สิเป็นจั๋งใด The Gecko BugAThon

Thai Mozilla Development
mailing list: thai-moz-dev-discuss [at] lists.sourceforge.net

(พี่สัมพันธ์ก็ call for Document Freedom Day ด้วย — 26 มีนา นี้ พร้อมกันทั่วโลก)

technorati tags: Firefox, bug, open source

MySQL Thai full-text parser plug-in idea

MySQL 5.1 allows us to use a customized full-text parser.

poakpong ถามเรื่อง fulltext ในฐานข้อมูล MySQL ว่าเอาไว้ทำอะไร

ก็คือมันเอาไว้ระบุไว้ที่ช่องข้อมูล (field) ประเภทข้อความ (char, varchar, text) เพื่อบอกให้ MySQL มันทำดัชนี (index) สำหรับการค้นหาแบบ full-text search น่ะ

ที่เคย ๆ เขียนกัน เวลาจะหาอะไรใน MySQL เราก็จะใช้ LIKE "%คำที่หา%"
โดย LIKE มันจะวิ่งไปเปรียบเทียบข้อความในแต่ละช่องข้อมูล ทำนอง regular expression

ส่วนกรณี full-text search ใน MySQL จะใช้คำสั่ง MATCH (ชื่อฟิลด์) AGAINST (คำที่หา)
ซึ่งมันจะค้นจากดัชนีคำที่ MySQL ทำไว้ล่วงหน้า ซึ่งการค้นหาที่ตัวดัชนีแทนที่จะไปหาในตัวข้อความทั้งหมดนี้ ก็จะทำให้การค้นหามีประสิทธิภาพดีกว่า

อย่างไรก็ตาม การใช้ full-text search นี้ ก็ยังมีปัญหาสำหรับภาษาไทย นั่นก็คือ ตัวทำดัชนีคำน่ะ มันยังไม่รองรับภาษาไทย-ภาษาที่ต้องตัดคำก่อน (มีรองรับภาษาจีน/ญี่ปุ่นนิดหน่อย)

full-text search จึงยังใช้ไม่ได้สำหรับภาษาไทย ต้องใช้ LIKE กันไปก่อน

ใน MySQL รุ่น 5.1 (ตอนนี้ยังเป็น Release Candidate อยู่) ปัญหานี้ดูเหมือนจะมีทางออกได้ (ถ้ามีคนลงแรง) เพราะ MySQL 5.1 เปิดช่องให้เขียน plug-in มาเสริมการทำงานได้ ซึ่งรวมถึง full-text parser plug-in ด้วย

full-text parser นี่ มีเอาไว้สร้างรายการคำเพื่อเอาไปใส่ในดัชนี

ถ้าเรามี full-text parser ที่สร้างรายการคำไทยได้ เราก็จะสามารถใช้ฟังก์ชั่น full-text search บน MySQL กับภาษาไทยได้ทันที ที่ระดับฐานข้อมูลเลย (แน่นอน เราต้องมีสิทธิลงปลั๊กอินที่ว่าลงในเซิร์ฟเวอร์ฐานข้อมูลด้วย ซึ่งในกรณีเราไปเช่าเว็บโฮสต์คนอื่นใช้ ก็คงลำบากหน่อย แต่ถ้าเป็นเครื่องเราเอง ก็ไม่มีปัญหา)

ไลบรารีตัดคำไทยที่ใช้งานได้นั้น เราก็มีแล้ว เช่นใน libthai หรือจะใช้ ICU/libicu ก็ได้ แม้ทั้งหมดนี้จะต้องมีการปรับแต่งเพื่อการสร้างดัชนีด้วย (ลักษณะของคำที่ตัดออกมาเพื่อจัดหน้ากระดาษ เพื่อทำดัชนี เพื่อการแปล เพื่องานที่ต่างกัน ก็มีลักษณะแตกต่างกัน) แต่คิดว่าน่าจะอยู่ในวิสัยที่จะทำได้

เป็นโครงงานจบการศึกษา - senior project - Google Summer of Code - ประกวด NSC ... ??

(ภาษาโปรแกรม C หรือ C++)

• วิธีเขียนปลั๊กอิน MySQL
• ตัวอย่างโครงสร้างปลั๊กอิน full-text parser
• โครงการ full-text parser ต่าง ๆ ที่ MySQL Forge (ตัว n-gram full-text parser น่าสนใจ)

(อาจจะมีคนทำอยู่/เสร็จแล้วก็ได้ ... เหมือน อ.ธวัชชัย กับ พี่สัมพันธ์ เคยสนใจ (แต่ตอนนั้นโครงสร้างพื้นฐานยังไม่อำนวยให้แก้ไขได้ในลักษณะปลั๊กอินเช่นนี้) ... ใครรู้อะไรก็แจ้งข่าวหน่อยครับ ;) )

technorati tags: MySQL, Thai, plug-in, fulltext search

Let's close it

Let's close Firefox Thai bug reports

บรรยากาศ ปิดงานบั๊กภาษาไทยในไฟร์ฟอกซ์ ตอนนี้คึกคัก (เช่นคุณ kengggg ที่วันนี้กระหน่ำ add cc บั๊กต่าง ๆ :P)

ซึ่งหลาย ๆ คนก็ได้พยายามประชาสัมพันธ์เรื่องนี้ ให้มาช่วยทดสอบกันหน่อย เพราะที่ผ่านมา มีการแก้ไขไปแล้วหลายส่วน แต่ยังไม่มีการทดสอบกันเท่าไหร่นัก ทำให้บางบั๊กยังปิดไม่ได้ (เพราะไม่แน่ใจว่าแก้ได้จริงรึยัง หรือแก้อันนี้แล้วไปทำให้เกิดบั๊กที่อื่นรึเปล่า ฯลฯ) ซึ่งก็มีทั้งการส่งเมลหากัน หรือบอกกล่าวกันในบล็อก เช่นทีมาร์คโพสต์ไป 3 ที่ (ความเห็นของมาร์คและหลาย ๆ คนในโพสต์นั้น น่าสนใจ ลองไปอ่านกันดู จะเห็นทัศนคติที่หลากหลาย)

ข้อสังเกตหนึ่งที่ผมเห็น จากการติดตามดูความเคลื่อนไหวใน bugzilla ก็คืองาน contribution จากผู้ใช้ ลีนุกซ์ กับ แมคโอเอส มีมากกว่าจาก วินโดวส์ ?? ไม่รู้ว่าคิดไปเองรึเปล่า นี่ไม่พูดถึงเรื่องโค้ดนะครับ (ซึ่งหลัก ๆ จริง ๆ เนี่ย ถ้าไม่นับที่ทีมซันเคยทำไว้เมื่อ 2002 กับที่พี่สัมพันธ์เคยทำไว้เมื่อก่อน ตอนนี้หลัก ๆ เป็นพี่เทพล้วน ๆ เลย) นับแค่เรื่องทดสอบว่า ตกลงมันใช้ได้รึยัง หรือจับภาพหน้าจอ screenshot มาแปะให้ดูกัน ดูทางวินโดวส์จะมีน้อยกว่า (ทั้ง ๆ ที่ผู้ใช้วินโดวส์น่าจะมีเยอะกว่าระบบปฏิบัติการอื่น) — แต่ก็อาจจะเป็นเพราะ คนใช้วินโดวส์ส่วนใหญ่ก็ใช้ไออี และถึงแม้จะใช้ไฟร์ฟอกซ์ ไฟร์ฟอกซ์บนวินโดวส์มันก็มีปัญหาน้อยกว่าด้วยแหละ เป็นไปได้

ตอนนี้มีหลายบั๊ก/การแก้ไข ที่รอการยืนยันจากผู้ใช้ในแพลตฟอร์มต่าง ๆ ยังไงถ้ามีเวลา ก็ไปช่วยดู ๆ กันนะครับ ที่:

[Bug 65896] Thai support -- tracker bug

กดไล่ไปดูทีละอันเลยครับ (จะมีรายการลิงก์) อันไหนที่ถูกขีดฆ่า แปลว่าบั๊กนั้นปิดไปแล้ว (ถูกแก้ไขแล้ว รายงานผิดพลาด ซ้ำ ฯลฯ) ก็ข้ามไปเลย
บางบั๊กก็จะเป็นกับทุกระบบปฏิบัติการ บางอันก็จะเป็นเฉพาะกับวินโดวส์ กับแมคโอเอส อะไรแบบนี้ ก็เลือกทดสอบกันครับ

หลายอันเป็นเรื่องง่ายมาก ๆ เช่นให้ลองดูว่า ข้อความนี้บนหน้าจอไฟร์ฟอกซ์ของคุณ แสดงผลถูกต้องไหม
หรือ ถ้าคุณลองกดปุ่ม delete ข้อความที่กำหนด แล้วผลลัพธ์เป็นยังไง
ใครใช้เว็บเบราเซอร์เป็น ก็ช่วยทดสอบได้ทุกคนครับ ไม่มีอะไรยากเลย

หลังจากทดสอบแล้ว จะออกความเห็น หรือส่งรูปจับภาพหน้าจอ^* ก็สามารถทำได้สะดวก เพียงสมัครสมาชิกกับ Bugzilla ก่อน (แป๊ปเดียว) แล้วก็โพสต์ได้เหมือนกับเว็บบอร์ดเลย

^* บนวินโดวส์/ลีนุกซ์ การจับภาพหน้าจอ ทำได้ง่าย ๆ แค่กดปุ่ม Print Screen / PrtSc บนคีย์บอร์ด รูปหน้าจอของเราก็จะไปอยู่ในคลิปบอร์ด แล้วเราก็เปิดโปรแกรมวาดรูปดูรูปอะไรก็ได้ แล้ว paste มันลงไปเป็นไฟล์ใหม่ แค่นี้ก็จะได้ภาพหน้าจอแล้ว

และบางครั้ง เราก็จะพบว่า การช่วยกันทดสอบซอฟต์แวร์ตัวหนึ่ง อาจนำไปสู่การพบบั๊กหรือการเปลี่ยนแปลงในซอฟต์แวร์ตัวอื่นด้วยก็เป็นได้ เช่นในกรณีบั๊ก การลบตัวอักษร พินทุ ใน GNOME ที่พบระหว่างการทดสอบบั๊ก ปุ่ม <delete> ใน Firefox หรือคำถามถึงฟอนต์ Thonburi ในแมคโอเอส ที่ถูกถามอีกครั้งในบั๊ก ฟอนต์ตั้งต้นในแต่ละแพลตฟอร์ม

ทุกสิ่งล้วนเกี่ยวข้อง ผลักอันนี้ อันอื่นก็เขยื้อนด้วย

ช่วย ๆ กัน ;)

สุดท้ายขอยกคำพูดพี่เทพมาหน่อย (แก้คำว่า “ลีนุกซ์” เป็น “ซอฟต์แวร์เสรี” ก็ใช้ได้เช่นกัน):

“ ตรงนี้ก็เลยรวมไปถึงประเด็นเรื่องการเรียนรู้ หรือความบกพร่องในบางเรื่องของลินุกซ์ แน่นอนว่าถ้าคุณตกลงปลงใจที่จะอยู่กับมันแล้ว คุณย่อมพร้อมจะเรียนรู้แง่มุมต่าง ๆ เรียนรู้ปรัชญา รวมทั้งแก้ไขข้อบกพร่องต่าง ๆ ที่คุณพบ ในเมื่อคุณได้รับเสรีภาพอย่างเต็มที่แล้วในโลกใบนี้ และคุณก็ไม่ได้ทำอย่างโดดเดี่ยวด้วย แรงงานที่คุณใส่เข้าไป เป็นเพียงหนึ่งในกองทัพมดที่กระจายอยู่ทั่วโลก ทุกคนล้วนแต่รับมากกว่าให้ทั้งนั้น ”

แถม: duocore ตอนที่ 64 มีพูดถึงเรื่องที่โยงเข้าประเด็นข้างบน (เริ่มจากเรื่องที่ลีนุสบอกว่า “better is worse”):

technorati tags: Thai, Mozilla, Firefox, bug, free software

mloss - free as in speech, not in will (yet)

mloss - Machine Learning Open Source Software Community ชุมชนซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สด้านการเรียนรู้ด้วยเครื่อง

วารสารวิชาการ Journal of Machine Learning Research - Open Source Software Track

[ ผ่าน kindml ]

technorati tags: machine learning, open source, free software

Pretty Good Privacy

มาตรฐาน OpenPGP เป็นมาตรฐานการเข้ารหัสข้อมูลชนิดหนึ่ง
ซึ่งนอกจากจะ ช่วยรักษาข้อมูลให้เป็นความลับ/เป็นส่วนตัว แล้ว (กันการแอบอ่าน)
ยังช่วย ตรวจจับว่าข้อมูลถูกเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ ระหว่างทาง (กันการปลอมข้อมูล)
และยัง ตรวจได้ว่าข้อมูลนั้นถูกส่งมาจากแหล่งที่อ้างรึเปล่า (กันการแอบอ้างตัวตน)

PGP ย่อมาจาก Pretty Good Privacy (เป็นส่วนตัวดีทีเดียว)

ถ้าอยากได้โปรแกรมเข้ารหัสที่ว่านี้ ลอง GnuPG ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์เสรี หรือจะใช้ตัวอื่น ๆ ก็ได้ ลองค้นเน็ตคำว่า “PGP” ดู

PGP ที่ว่านี้สามารถใช้กับอีเมลได้เช่นกัน โดยตัวโปรแกรม PGP หลายตัวสามารถใช้ร่วมกับโปรแกรมอีเมล เช่น Thunderbird, Outlook, Apple Mail ได้ง่าย ๆ

สำหรับคนที่ใช้ Gmail แม้จะไม่มีตัว PGP เต็มรูปแบบให้ใช้ แต่ก็อาจจะลอง Gmail Encryption ดูได้ สคริปต์นี้ทำงานร่วมกับ Greasemonkey บน Firefox (คำเตือน: อาจจะทำงานไม่เร็วนัก และความมั่นคงปลอดภัยต่ำกว่า PGP ปกติ)

บทความจาก WIRED: Keep Your E-mail Private, Secret and Secure แนะนำขั้นตอนทีละขั้น เพื่อใช้ PGP กับอีเมลของคุณ

พลเมืองทุกคน ควรฝึกใช้เครื่องมือเข้ารหัส เพื่อความเป็นส่วนตัวในยามจำเป็น — ตราบใดที่เรายังมีรัฐบาล(คุณธรรมสูง)แต่ไร้มารยาทอยู่

GnuPG is the GNU project's complete and free implementation of the OpenPGP standard as defined by RFC4880 . GnuPG allows to encrypt and sign your data and communication, features a versatile key managment system as well as access modules for all kind of public key directories. GnuPG, also known as GPG, is a command line tool with features for easy integration with other applications. A wealth of frontend applications and libraries are available. Version 2 of GnuPG also provides support for S/MIME.

ขอร่วมไว้อาลัยกับการจากไปของ มด - วนิดา ตันติวิทยาพิทักษ์ ที่ปรึกษาสมัชชาคนจน
รวมบทสัมภาษณ์ : ‘มด’ ในความทรงจำ

technorati tags: GnuPG, PGP, privacy

Open source Java port for Mac OS X

Open Source Java 6 port สำหรับ Mac OS X มาแล้ว (รุ่น Developer Preview Release 2) ใช้ได้ทั้งบน Mac OS X 10.4 และ 10.5 ทั้ง 32-bit และ 64-bit

Java 6 port สำหรับ Mac OS X ตัวนี้ ไม่ได้มาจาก Apple แต่มาจากนักพัฒนาอิสระชื่อ Landon Fuller โดยใช้โค้ดจาก BSD Java port (Mac OS X มีหลายส่วนที่พัฒนาจาก BSD) ซึ่งใช้สัญญาอนุญาต Java Research License (มาจากเจรจาระหว่างโครงการ FreeBSD และ Sun)

Landon มีแผนจะส่งโค้ดนี้เข้าโครงการ BSD Java port ต่อไป และโครงการ BSD Java port เองก็มีเป้าหมายที่จะรวมงานของตนเข้ากับโครงการ OpenJDK (ซึ่งใช้สัญญาอนุญาต GPLv2+Classpath Exception)

ในเว็บไซต์ของ Landon Fuller มีโชว์ Puzzle Pirates ที่รันบน Java 6 port ตัวนี้ด้วย ผมชอบเกมนี้มาก เคยติดงอมแงมอยู่พักนึง นอกจากนี้ก็มีภาพ Eclipse (ตัวอย่างของแอพพลิเคชั่น SWT) ที่ใช้ Carbon ด้วย

Charles Nutter นักพัฒนา JRuby ได้ทดสอบ Open Source Java 6 port ตัวนี้กับ JRuby พบว่าในการทดสอบเลขคำนวณจำนวนเต็ม (fibonacci test) JRuby trunk บน open source Java 6 port มีประสิทธิภาพดีกว่าบน Apple JDK 6 preview และตามหลัง Ruby 1.9 (native) ไม่ไกลนัก และหากให้ JRuby trunk บน open source Java 6 port ทำงานในโหมด frameless execution แล้วมันจะมีประสิทธิภาพดีกว่า Ruby 1.9 อยู่เล็กน้อย

ส่วนในการทดสอบ MatrixBenchmark JRuby บน open source Java 6 port ทำงานเร็วกว่า Ruby 1.9 อยู่ราว 25%

แบบนี้นักพัฒนา (จาวา) จำนวนหนึ่งอาจจะยังใช้ Mac OS X 10.4 ต่อไปได้อีกสักพักใหญ่ ๆ เลยล่ะ ไม่ต้องง้อ Apple แล้วเรื่อง JDK — เว้นว่าถ้าอยากจะเขียนโปรแกรมที่ใช้หน้าตาแบบ Cocao ด้วย Java อันนั้นก็อีกเรื่องนึง แต่ถ้าเป็นเรื่องที่ไม่เกี่ยวกับ UI ก็สบายแล้ว

(ตะกี้ได้กิน “ก๊อบ กอบ” ครั้งแรกในรอบหลายปี ได้รสชาติที่ต่างไปจากเลย์จริง ๆ เบื่อเลย์ ตอนแรกจะหยิบเทสโต แต่เหลือบไปเห็นก๊อบ กอบ ซะก่อน ได้เยอะกว่าด้วย มากกว่าตั้ง 10 กรัม :P)

[ ลิงก์ Landon Fuller | ผ่าน Slashdot ]

technorati tags: JDK, BSD, Mac OS X

Free Mind Map

ซอฟต์แวร์สำหรับทำ mind mapping/concept mapping นี่มีเยอะมาก
ที่เป็นซอฟต์แวร์เสรีก็เยอะ หรือที่เป็นฟรีแวร์ (แต่ไม่เปิดซอร์สโค้ด) ก็เยอะเช่นกัน

ลองไปดูได้ที่: WP: list of mind mapping software

ตัวที่นิยมใช้กันแพร่หลายในประเทศไทย คือ FreeMind เป็นซอฟต์แวร์เสรี ที่เปิดให้เอาไปใช้เอาไปแก้ไขเพิ่มเติมได้โดยเสรี ไม่เสียค่าใช้จ่ายใด ๆ ใช้ได้กับหลายระบบปฏิบัติการ ทั้ง Windows, Mac OS X, GNU/Linux ฯลฯ (เป็นจาวา) — อธิบายสรรพคุณ / ดาวน์โหลด / mk: วิธีติดตั้งสำหรับคนใช้ลีนุกซ์ Ubuntu

ส่วนโปรแกรม Semantik (เดิมชื่อ Kdissert) ก็น่าสนใจสำหรับคนที่อยากจะทำเอกสาร ทำรายงาน โดยใช้ mind map เป็นเครื่องมือ โดยมันสามารถสร้างเอกสารจากแผนที่ความคิดให้เราได้ด้วย (pdf, latex, odt, txt, html) เจ๋งดี (ตัวนี้เป็น Python/Qt)
ส่วนใครใช้ Ubuntu อยู่จะลง Kdissert จาก apt-get/Synaptic เลยก็ได้ (แต่จะเป็นรุ่นเก่ากว่า)

แนวความคิดเรื่อง “mind map”/“concept map” หรือ “แผ่นที่ความคิด” นี้ เป็นแนวความคิดที่ใช้กันมานานแล้ว หลายศตวรรษ โดยวิกิพีเดียยกตัวอย่างงานของ Porphyry of Tyros นักคิดคนสำคัญในคริสตศตวรรษที่ 3 (ราว 1,700 ปีก่อน):

Mind maps (or similar concepts) have been used for centuries, for learning, brainstorming, memory, visual thinking, and problem solving by educators, engineers, psychologists and people in general. Some of the earliest examples of mind maps were developed by Porphyry of Tyros, a noted thinker of the 3rd century as he graphically visualised the concept categories of Aristotle. Ramon Llull also used these structures of the mind map form.

สำหรับตัวอย่างของไทย อันหนึ่งน่าจะเป็นงานของท่านพุทธทาส ดังภาพนี้:

(จากหนังสือ พุทธทาสลิขิตข้อธรรม บันทึก นึกได้เอง ผังนี้ท่านพุทธทาสบันทึกไว้เมื่อ พ.ศ. 2495)

ใครสนใจเรื่อง data visualization ลองไปดู
Milestones in the History of Thematic Cartography, Statistical Graphics, and Data Visualization
มีภาพและผังต่าง ๆ เยอะมาก แสดงวิวัฒนาการและการพัฒนาในสาขานี้ น่าสนใจมาก (ลิงก์จากคุณคนชายขอบ – ขอบคุณครับ)

technorati tags: free software, mind mapping, FreeMind